Kogeldruk

Ton Groenendijk vraagt op 3 mei 2018:

Wat is de waarde van de door de autofabrikanten opgegeven maximale kogeldruk? Er zijn fabrikanten die tot op de kilo nauwkeurig aangeven hoe groot de kogeldruk mag zijn, maar dat is dan een waarde die in rust gemeten wordt. Tijdens het rijden komen er, naar ik denk, veel grotere krachten los. Ooit stond ik naast een drempel en zag een caravan voorbijkomen (met auto gelukkig). Ik kan het mij verbeeld hebben, maar ik zag de hals van de kogel enigszins veren.
Nu begrijp ik wel dat veel te weinig of veel te veel kogeldruk leidt tot een onaangenaam rijgedrag, maar hoe ongerust moet ik zijn als ik eens 10 of twintig kilo afwijk van de toegestane waarde. De kracht die dan vrijkomt, lijkt mij nog aanzienlijk kleiner dan die welke optreedt bij drempels, kuilen, gaten of en noodremming.

Reacties:

Debouncer antwoordt op 3 mei 2018:

De dynamische belasting is inderdaad groot. Erg groot. Toch moet (mag) je er vanuit gaan dat de aangegeven waarde een veilige waarde is. Er zit zelfs een reserve in. In Nederland wordt bijvoorbeeld pas bekeurd bij 10% overschrijding van de maximum kogeldruk Zelfs die 10% valt nog ruimschoots binnen de veiligheids-marges. Dus 10-15 kilo zwaarder zal niet uitmonden in een mechanisch drama. De kans dat de politie de kogeldruk controleert is overigens gering. Ze zijn niet zo happig op loskoppelen.

Jadatis antwoordt op 3 mei 2018:

Dat statische kogelgewicht is zo bepaald dat de dinamische krachten door het voertuig doorstaan worden. Ga je dus statisch daar te veel boven, dan worden de dinamische krachten ook naar rato hoger en kan dan boven de krachten komen die het voertuig kan doorstaan.

Ton Groenendijk antwoordt op 3 mei 2018:

@ Jadatis: als geen beta begrijp ik dus dat een overschrijding van 10 kg statisch gewicht kan leiden tot een veelvoud van die 10 kg bij dynamisch gebruik. dat is dus wel iets om rekening mee te houden.
Met dank voor de snelle reactie.

Louis antwoordt op 3 mei 2018:

En ook hier kun je weer op voortborduren.
De heel lange dissel zal een kleinere extra verticale kracht op de kogel overbrengen bij remmen e.d. dan de korte, terwijl de statische kogeldrukken in beginsel aan elkaar gelijk waren.
(bij een gelijke opbouwlengte uiteraard)
Ik zou me er maar niet al te druk over maken.

Frans antwoordt op 3 mei 2018:

De opgegeven waarde aanhouden is verstandig, ook al weet je dat er een flinke marge in zit voor slechte omstandigheden als kuilen en drempels. Die marge beschikbaar houden is veilig.
De slechtste belasting is m.i. een te grote dwarskracht, omdat veel trekhaken daar niet op zijn gebouwd. Neem een trekhaak met een heel lange zwanenhals, zet de auto dwars op de caravanrijrichting en rijd achteruit tegen een flinke trottoirband op. Dat soort gedrag valt buiten de marges van een trekhaakconstructie.

Kees antwoordt op 3 mei 2018:

"In Nederland wordt bijvoorbeeld pas bekeurd bij 10% overschrijding van de maximum kogeldruk"
Je bent strafbaar vanaf de eerste kilo boven het toegestane. De 10% marge wordt aangehouden om foutmarges in het (indicatief) wegen uit te sluiten. Veelal het geval met caravanwegingen.
 
"De kans dat de politie de kogeldruk controleert is overigens gering. Ze zijn niet zo happig op loskoppelen."
Als daar geen aanleiding toe is heb je geen probleem. Als aan de voertuigcombinatie valt te zien dat deze niet ideaal beladen is dan wordt je verzocht zelf het voertuig af te koppelen waarna er (indicatief) gewogen kan worden. Geeft deze indicatieve weging aanleiding tot weging met geijkte apperatuur dan ben je de sjaak. Dan wordt een gecertificeerde weegbrug in de omgeving bezocht of de technische recherche komt daarvoor op locatie.

Caravantrekker (Menno) antwoordt op 3 mei 2018:

Maximale kogeldruk is best lastig te controleren. Die staat immers niet geregistreerd in de papieren van de auto. Het typeplaatje op de trekhaak kan tegengesproken worden door het instructieboekje (voorschrift) van de auto.
Ik meen trouwens ooit wel eens gelezen te hebben dat de marge bij de Politie bij de kogeldruk geen 10% is maar 25 kg. Maar ook dan blijft de onduidelijkheid wat de echte maximale kogeldruk is.

Kijk je naar bijvoorbeeld de door ons geteste RAV4 dan is de trekhaak (typeplaatje) geschikt voor 80 kg. Het instructieboekje schrijft voor de Hybrid 70 kg voor en voor de diesel/benzine versie 80 kg. Ik ben benieuwd of 'oom agent' dan eerst het instructieboekje gaat opvragen 😉

TheoS antwoordt op 4 mei 2018:

Ik neem aan dat de maximale kogeldruk niet alleen bepaald wordt door de trekhaak.
Op het typeplaatje van de trekhaak van mijn auto staat max. 90 kg.
Bij een D3 is het volgens het instructieboekje max. 75 kg.
Bij een D5 is het volgens het instructieboekje max. 90 kg.

Caravantrekker (Menno) antwoordt op 4 mei 2018:

Bij controle kan de Politie alleen kijken naar het typeplaatje op de trekhaak. Dat is het enige officiële 'document'. De Franse Politie geeft immers ook geen bekeuring omdat in het instructieboekje staat dat rijden harder dan 100 km/u met een aanhanger niet mag. Instructieboekje heeft m.i. geen wettelijke status.

In NL is maximale toegestane kogeldruk het gewicht zoals op het typeplaatje en ontbreekt dat dan is het maximum 50 kg. Overigens is ook 50 kg het maximum voor aanhangers tot 750 kg.

Bedenk dan ook dat er tussen verschillende trekhaken nog wel eens verschil zit in maximale kogeldruk. Dit geeft ook aan dat de fabrikant de kogeldruk helemaal niet zo nauwkeurig aangeeft. Bij sommige merken is het 4% van het leeggewicht van de auto en een verschil van 15 kg tussen een D3 en D5 kan niet met de 'sterkte' van de auto (carrosserie) te maken hebben, hoogstens met het gewicht van de motor (??). Eerder denk ik dat de fabrikant voor de klant een acceptabele kogeldruk noemt bij het maximaal trekgewicht van de auto (weer die 4% afgerond).

Zoals al gezegd worden de krachten op de trekhaak veel meer bepaald door het gebruik (de dynamische belasting) dan door de kogeldruk in statische belasting. Met 100 kg rijden over een asfaltweg is dus heel wat anders dan met 50 kg rijden over een klinkerweg (of Belgische betonplaten).

Vandaar dat wij het advies geven om te zorgen voor een goede kogeldruk (5 a 7% van de beladen caravan) en als dat iets meer is dan toegestaan doen we daar als dat niet meer is dan zo'n 15 kg niet zo moeilijk over. Maar ga je op binnenwegen in Roemenië rijden is het verstandig om (tijdelijk) wel ruim binnen de marge te blijven van de fabrikant.

Jan Br antwoordt op 4 mei 2018:

Menno, zoals altijd zijn jouw opmerkingen op de realiteit gebaseerd. Ook mijn caravanleverancier vertelde mij exact hetzelfde verhaal. Ga gerust wat hoger met je kogeldruk, mits je qua route geen lastige of slechte wegen opzoekt. Uiteraard wel binnen zekere grenzen. Zijn opmerking (maar daar hou ik me net aan) was altijd; "hoe hard wil je rijden met de caravan", wil je 100km, dan ook een kogeldruk van 100km. Of dit altijd verstandig is, laat ik in het midden, maar ik ga bij mijn RAV Hybride toch wel omstreeks de 85 kg kogeldruk. Wel met hulpveren.

theos antwoordt op 5 mei 2018:

@Menno,
Bedankt voor de toelichting.
Het instructieboekje geeft op zijn minst aanleiding om te veronderstellen dat Volvo een relatie legt tussen de maximale kogeldruk en het trekgewicht. Het past overal.

Dat kan ook de reden zijn dat navragend bij Volvo niemand mij kan vertellen waar het verschil tussen de D3 en de D5 vandaan komt en of het verantwoord is vanwege de automatische niveauregeling (optie) meer dan 75 kg. aan te houden.

Het vraagteken bij het gewicht van de motor van de D3 en de D5 lijkt me zeer terecht. Immers beide zijn 5 cilinders. Als ik het goed heb zijn het de zelfde motoren. Alleen heeft de D3 een kleinere slag dan de D5. Ook de specificaties van de bakken (automaat en handgeschakeld) zijn het zelfde.

Ik ga er van uit dat uit technische overwegingen er geen enkel bezwaar is jullie advies om als kogelgewicht tenminste 80 kg aan te houden op te volgen.
ik voel me dus ook niet bezwaard om 80 à 90 kg aan het houden.😉

Caravantrekker (Menno) antwoordt op 6 mei 2018:

Ik heb net een hele discussie achter de rug met een bevriende caravannende Politiebeambte (dank daarvoor!!).
De overheid kijkt alleen naar officiële papieren zoals het kentekenregister en typeplaatjes als die er op zitten. Volgens het 'feitenboeken' kan bij >10% overschrijding van de maximale kogeldruk een boete volgen waarbij in praktijk het typeplaatje van de trekhaak leidend zal zijn.

Let dus ook bij de aanschaf van een trekhaak goed op het typeplaatje. Er zit namelijk ook nog verschil tussen het ene en andere merk trekhaak.

JT® antwoordt op 6 mei 2018:

Ik heb op mijn huidige Subaru een originele trekhaak laten monteren en daar zit geen typeplaatje op. Ook mijn vorige Soeb (2003) had dit niet.
Ik ken meer mensen die bij een dealer een originele haak hebben laten monteren en die hebben vaak ook geen plaatje.
Hoe kan de politie hier wijs uit worden als importeurs haken zonder plaatje leveren?
vrgr
JT®

PieteR antwoordt op 6 mei 2018:

Nu je het zegt, ík heb bij mijn soeb van 2007 ook geen plaatje gezien. Wél is vanwege de gasinstallatie de kogeldruk begrensd op 80 kilo, maar dat is gewoon een plakkertje in de bagageruimte...

Ik zal toch eens bukken bij die haak, wie weet zit er tóch een plaatje? 😉

Caravantrekker (Menno) antwoordt op 6 mei 2018:

Voor de trekhaak zal een typegoedkeuring zijn afgegeven. Soms is een type plaatje geplakt op een balk van de trekhaak en is die niet zichtbaar. Vaak is het ook afgedrukt bij de montage handleiding.
Als er geen typeplaatje is, is het maximum voor gebruik van een fietsdrager 75 kg. Maar dat is dus geen aanhanger!

Al met al is het maximum helemaal niet zo spannend en maakt een kilootje meer of minder niet zoveel uit. Ik zou willen dat we met z’n allen net zo veel aandacht hadden voor de maximum snelheid als voor het maximaal gewicht. Dat heeft meer invloed op de verkeersveiligheid!

TheoP antwoordt op 6 mei 2018:

Net even gekeken bij mijn Subaru met afneembare trekhaak en jawel, onder de auto op een van de bevestigingsbalken, dus niet direct in het zicht, zit wel degelijk een plaatje. In mijn geval, bij een Outback, 90 kg.

Louis antwoordt op 6 mei 2018:

Eén ding is in ieder geval wél kristalhelder en duidelijk...het is niet eenvoudig om even snel (en correct) zonder bla,bla gedoe achter de wérkelijk juiste gegevens te komen.
(En dat is in de huidige tijd ronduit belachelijk 😉)
Aangespoord door dit onderwerp...ik ben vandaag ook nog even op de knietjes onder de auto gedoken...noppes !
Zoiets super eenvoudigs om het 'érgens' duidelijk aan te geven, maar nee hoor, te logisch...dus dat gaan we daarom natuurlijk écht niet doen 😉

Kees antwoordt op 6 mei 2018:

Dat wordt dan niet langer caravannen Louis. Of je moet er ergens weer een officieel stickertje op plakken.
Mag je alleen nog met je 750kg aanhangertje naar de stort. 😉

TheoS antwoordt op 6 mei 2018:

@Louis,
Voor mij is wél kristalhelder en duidelijk dat ik tot 90 kg kan gaan. Het is technisch geen probleem. Ook de politie heeft geen probleem. Met die 2 samen ik dus ook niet. 😉
Met dank aan Menno.

Louis antwoordt op 12 mei 2018:

Ben effe weggeweest....beetje kamperen en zo .
Niet meer naar een sticker gezocht ook....als je moet zoeken zit hij nu eenmaal op de verkeerde plaats.
Auto en trekhaakboeren : Hoofdstuk één van de trekhaakcursus .
Let op, een aluminium gegevensplaatje gebruiken met ingestanste inscriptie, (dus niet zo'n plakker met wegveegcijfers en letters uit een knullig labelprintertje)
En met een paar popnageltjes vastgezet (gewoon zoals voorheen zodat het langer dan een maand blijft zitten) én ook nog op een zichtbare positie...want dat is namelijk logisch, en dus best wel handig 😉

Quirien antwoordt op 15 mei 2018:

Misschien een beetje mosterd na de maaltijd. Bij mij zijn de indicaties op de type plaatjes die formeel aanwezig dienen te zijn bekend. Naast de S waarde op het typeplaatje kom je ook een D waarde tegen.
Nu kan de D waarde nogal eens verschillen terwijl de S waarde gelijk blijft.
B.v. Zo zie je nog weleens dat de S waarde 100 blijft terwijl er voor de D waarde 11.00 / 12.00 / 13.00 staat.

Even terzijde, mijn instructieboekje met de kogel druk en verdere informatie wijkt ook af van de gegevens S100 voor de benzine. Voor de diesel uitvoering staat deze wel,op 100 kg voor de kogeldruk in de handleiding.

Ik vroeg mij af ; Is het ook belangrijk deze D waarde mee te nemen in combinatie met de S waarde?

Oh, en Louis, bij mij zat het typeplaatje nog wel eens onder de tectyl verborgen. 😉

Louis antwoordt op 15 mei 2018:

Ik steek er de gek ook maar wat mee mensen 😉 en trek me ook niet zoveel van zo'n plaatje aan.
Ik rijd met een redelijk constante kogeldruk wegens een vrij gedisciplineerd ladingsgedrag dat mooi in de buurt komt van de adviezen hier op de site.
Maar vind wél dat men er niet zo'n zoekfeest van moet maken.
Gewoon duidelijk in het instructieboekje wat auto betreft, en zet een degelijk vastgezet zichtbaar plaatje op de haak.
Niet zo moeilijk toch ?
En hoe de waardes qua belasting oplopen en constructief nog verantwoord zijn tijdens remmen e.d. is onze zorg als consument niet.
Daar hebben fabrikanten hoop ik mensen voor in dienst die dit aardig moeten kunnen berekenen.
Wij houden ons een beetje aan de gegevens, en dan gaan we er maar van uit dat er nergens iets van auto of caravan afbreekt.
(Moet je natuurlijk 'nachts geen '80/90' over opa's smalle gravelpad met kuilen gaan rallyrijden zoals die mensen bij de rijdende rechter...want dan gaat de boel natuurlijk stuk 😉

Reageren kan niet meer!

Terug naar het overzicht van vragen